Een operationele definitie is nodig om een indicator meetbaar te krijgen. Het is een praktische omschrijving van wat je meet, en hoe je meet.
Doel van de operationele definitie
Het doel van de operationele definitie is het komen tot een werkbare, valide beschrijving van een indicator (grootheid), zodat deze accuraat en precies gemeten wordt.
Toelichting
Een operationele definitie is lang niet altijd vanzelfsprekend. Hoe meet je bijvoorbeeld Quality Time? Of de “bijvangst” van vissers op het IJsselmeer, zodat het meetbaar is in de praktijk. Een goede operationele definitie bevat:
- Een ondubbelzinnige omschrijving van een indicator inclusief fysische* en statistische eenheid** (het wat)
- Duidelijk is wanneer de meting begint, wanneer deze eindigt en met welke methoden, apparaten en eventuele formules het meetresultaat tot stand komt (het hoe)
* De fysische eenheid is hierbij de maat waarin een indicator (grootheid) wordt uitgedrukt. Je kunt een afstand bij voorbeeld in kilometers, centimeters of picometers uitdrukken.
** De statistische eenheid is het object waaraan je meet. Bij het meten van doorlooptijden van een factuur (object) is de statistische eenheid: factuur.
Aanpak operationele definitie
Je bepaalt de operationele definitie (deels) met de groep. Ook kan een klant deze opleggen.
Tegenovergestelde van de operationele definitie
Het tegenovergestelde wordt een conceptionele of theoretische definitie genoemd.
Duur van de operationele definitie
De discussietijd met experts en groepsleden bepaalt de duur: je kunt de operationele definitie in enkele minuten opstellen, maar kan ook een intensieve discussie van een uur zijn.
Operationele definitie voorbeeld
De betreffende Operationele Definitie van de te verbeteren KPI in een project heet “Doorlooptijd van mutaties”. Deze is hieronder operationeel gedefinieerd.
Hieronder is de meetbare definitie van het percentage boekbare projecturen van een ingenieursbureau weergegeven.
