Visgraatdiagram | Oorzaken-analyse

op

Het visgraatdiagram, ontwikkeld door Kaoru Ishikawa, zorgt voor een visuele rangschikking van de mogelijke oorzaken van een probleem.

Doel van het visgraatdiagram

Het doel van het visgraatdiagram is de mogelijke oorzaken van een probleem rangschikken.

Toelichting

Ishikawa zag dat mensen vaak radeloos werden van de vele factoren die het succes van een proces bepalen. Hij bedacht een overzichtelijk visueel hulpmiddel om die factoren in zes categorieën (zes M’en) onder te brengen, om aan de hand daarvan een gestructureerde discussie te kunnen voeren. In de dienstensector maakt men er tegenwoordig ook veel gebruik van, al is het regelmatig met andere categorieën.

Hoe maak je de visgraatdiagram?

  • Teken de grondvorm van het diagram (een vis met zes graten) op een groot vel
  • Schrijf het probleem in de ‘kop’ van de vis, en markeer elk van de graten met één van de zes M’en: Mens, Machine, Materialen, Methode, Milieu, Metingen
  • Laat de groep zoveel mogelijk oorzaken benoemen en indelen bij één van de zes M’en
  • Verduidelijk relevante oorzaken -met elkaar- met bijvoorbeeld de 5*waarom methode
  • Herleid de problemen tot de grondoorzaken. Voorbeeldvraag: ‘Als we deze oorzaak wegnemen, is het probleem dan (grotendeels) opgelost?’
  • Prioriteer de oorzaken tot slot (om deze mogelijke grondoorzaken te valideren). Ook (juist) hier kun je de 5*waarom methode goed gebruiken

Synoniem en/ of alternatief van het visgraatdiagram

Synoniemen zijn Ishikawa Diagram, Oorzaak- & Gevolgdiagram, Cause & Effect Diagram (Engels). Indien je oorzaken van meerdere pijnpunten wilt vinden, hanteer dan meerdere visgraten of de Oorzaak & Gevolg Matrix (Cause & Effect Matrix). Indien de focus op faalwijzen ligt, kan een FMEA ook goed.

Duur van het maken van het visgraatdiagram

Vaak (zonder validatie) minder dan een uur.

Voorbeeld van een visgraatdiagram

Onderstaande visgraat is een voorbeeld bij de facturatie van een organisatie. De vraag (‘pijnpunt’) was waarom er 10% aan factuurfouten worden gemaakt. Ook is meerdere keren doorgevraagd (de “waarom?” vraag).

Voorbeeld visgraatdiagram

WhatsApp Image 2024-10-09 at 15-10-52

Frequently asked questions

Een visgraatdiagram biedt een visuele weergave van de mogelijke oorzaken van een probleem, terwijl een 5-Why analyse zich richt op het herhaaldelijk stellen van de vraag "Waarom?" om de hoofdoorzaak van een probleem te achterhalen. Beide methoden kunnen complementair worden gebruikt.

Het visgraatdiagram wordt voornamelijk toegepast in de Analyse-fase van het DMAIC-proces. In deze fase helpt het diagram bij het identificeren en analyseren van de hoofdoorzaken van een probleem

Het visgraatdiagram dankt zijn naam aan de visuele gelijkenis met een visgraat. De hoofdlijn vertegenwoordigt het probleem, terwijl de zijlijnen de mogelijke oorzaken weergeven, waardoor het geheel eruitziet als een visgraat

 

Meer lezen over de volgende onderwerpen:

Meer weten over de visgraat?

Portretfoto Tom cirkelvorm

Tom Torpstra

Trainer/adviseur

LSSP boek: Samenzinnig verbeteren
De complete toolbox om aantoonbaar te verbeteren.

Portretfoto Tom cirkelvorm

Tom Torpstra

Black Belt

"In de kop van het vis komt het gekwantificeerde probleem (Y) te staan zoals vastgelegd in de projectcharter"

Onze Lean Six Sigma Trainingen

Benieuwd naar wat wij doen?
 
In onze brochure vind je ons volledige trainings- en consultancyaanbod.
Download de brochure