Ritme en takt zijn mij niet onbekend, mijn “uit de hand gelopen” hobby is drummen en musiceren. Door de jaren heen ben ik steeds meer gaan inzien dat het afstemmen van de muzikale partijen op elkaar het grootste goed is binnen het maken van muziek.
Ik kan zelf nog zo een goede drumpartij spelen, maar als de bassist niet meedoet sla ik de plank mis.
Takttijd gaat over een ritme, het ritme dat de klant (het liedje) bepaalt. Iedereen is hierop afgestemd met als resultaat een product dat in de timing van de klant wordt gerealiseerd.
Wat is een taktijd-analyse?
De takttijd analyse is een methode die wordt gebruikt om de optimale snelheid van een productieproces te bepalen. Het doel is om de capaciteit van jouw productieproces af te stemmen op de vraag van de klant.
Naast het creëren van een pull strategie (klantvraag gestuurd proces), zorgt deze analyse ook voor het aantonen van bepaalde knelpunten en onbalans in het productieproces.
Binnen Lean manufacturing draait alles om het elimineren van verspillingen en het maximaliseren van de waarde voor de klant binnen het proces, de takttijd berekenen is één van de manieren om dit te bereiken.
Hoe bereken je de takttijd van een productielijn?
De eerste stap van het berekenen van de takttijd is het vaststellen van de totale beschikbare productietijd binnen een bepaalde periode, bijvoorbeeld een werkdag. Vervolgens stel je vast wat de vraag is vanuit de klant in die periode, dus hoeveel moet er geproduceerd worden om aan de vraag van de klant te voldoen.
De eenvoudige formule is dan ook:
Takttijd = Beschikbare productietijd / aantal eenheden dat moet worden geproduceerd in die productietijd
Voorbeeld van het berekenen van de takttijd
Binnen een productielijn van het assembleren van fietsen heeft de fabriek 8 uur per dag beschikbaar voor de productie. Inclusief pauze en onderbrekingen zal dit 7,5 uur zijn.
De vraag van de markt is dat de fabriek elke dag 100 fietsen moet produceren om aan de vraag te voldoen.
De formule is als volgt:
Takttijd = 7,5 uur / 100 fietsen
Takttijd = 0,075 uur per fiets
Om de takttijd in meer gebruikelijke eenheden weer te geven, kunnen we het omzetten naar minuten:
Takttijd = 0,075 uur * 60 minuten/uur
Takttijd ≈ 4,5 minuten per fiets
Dus in dit voorbeeld moet er elke 4,5 minuten één fiets uit de fabriek rollen om aan de klantvraag te kunnen voldoen.
Toepassingen van een takttijd-analyse
Naast dat je jouw productie kan afstemmen op de klantvraag, geeft een takttijd analyse ook inzicht in de knelpunten en onbalans van een proces.
De analyse kan aantonen welke processtap er structureel langer over doet waardoor er later in het proces meer druk komt te liggen.
In dit voorbeeld zie je een duidelijke onbalans in de knip- en niet afdeling.
De knipafdeling is de bottleneck van dit proces. Het proces zal in dit geval werken volgens het ritme van de bottleneck, en dus niet conform de klantvraag. Het is duidelijk dat dit grote uitdagingen met zich meebrengt. Door een takttijd analyse weet je waar je moet gaan verbeteren om flow en doorstroom te krijgen in je proces.
Het verbeteren van doorstroom kan in dit geval op twee verschillende manieren:
- Niet waarde toevoegende activiteiten weghalen
- De activiteiten gelijk verdelen over de stappen
Hieronder is de takttijd analyse aangevuld met een Value Add Analysis waarbij de rode kleur aangeeft welke stappen geen waarde toevoegen aan de klant. De rode stappen moeten worden gereduceerd of geëlimeerd.
Een deel van de activiteiten van de knipafdeling moeten worden uitbesteed zodat de werkzaamheden per afdeling gelijk zijn.
