Hoofdstukken
Doel:
- Inzicht krijgen in jouw (en/ of andermans) persoonlijkheid
- Op basis van uitkomsten van een test op de vijf hoofdfactoren (Big 5), worden voorspellingen gedaan (bijvoorbeeld voor loopbanen)
In het kort
Jouw persoonlijkheid bestaat volgens veel taalwetenschappers en psychologen uit een model van vijf hoofdfactoren. Deze vijf geclusterde persoonlijkheidskenmerken worden wereldwijd ook wel de Big 5 genoemd.
Deze 5 hoofdfactoren van eigenschappen zijn ingedeeld in de mate van:
(1) Openheid voor nieuwe ervaringen en kennis (Openness)
(2) Nauwgezetheid of Consciëntieusheid (Conscientiousness)
(3) Extraversie (Extraversion)
(4) Aangenaamheid of meegaandheid (Agreeableness)
(5) Neurotisch zijn of Emotionele (in)stabiliteit (Neuroticism).
Toelichting
De Big 5 is zowel een taalkundig als psychologisch model om kenmerken (trekken/ eigenschappen) van je persoonlijkheid te duiden en te toetsen.
Dit model is wereldwijd langdurig ontwikkeld vanuit onder andere Amerikaanse (o.a. Goldman) en Nederlandse (o.a. Hofstee) wetenschappers. Zij hebben onder andere enorm veel ‘bijvoeglijke naamwoorden’ gegroepeerd tot uiteindelijk vijf (5) hoofdfactoren, welke dus iets zeggen over je persoonlijkheidskenmerken.
Vragenlijsten – te gebruiken gevalideerde testen
Volgens Wikipedia is de NEO Personality Inventory - Revised (NEO PI-R) anno nu de gouden standaard om de vijf dimensies in een vragenlijst (zelfevaluatie) te bepalen. Daarbij staat NEO voor de factoren Neuroticism, Extraversion en Openess, waaraan Agreeableness en Conscientiousness werden toegevoegd.
Uitgebreide vragenlijsten of online testen van bijvoorbeeld 300 vragen zijn bij diverse bureaus in te kopen, maar ook gratis (altijd zonder begeleiding).
Benamingen zijn alleen niet voor elke taal gelijk en brengt een directe vertaling-risico met zich mee van gedeeltelijke begripsverandering.
Nederlandse taalwetenschappers is dit gelukkig wel gelukt. De International Personality Item Pool (IPIP) is door Wim Hofstee en zijn collega’s van de Universiteit van Groningen ontwikkeld. Ook zijn er kortere testen ontwikkeld.
Een gratis online IPIP-NEO-120 test is sinds de zomer van 2023 via deze link in het Engels beschikbaar gesteld door wetenschappers.
De Big 5 wordt naast persoonlijk inzicht (en in onderlinge verschillen) onder andere gebruikt als voorspeller van toekomstig succes. Denk aan de succeskans van (een) ondernemer(s) en (aankomend) medewerker zoals onderzoeker, verkoper, administratief medewerker tot zelfs e-truck chauffeur in een ‘dynamische’ of ‘foutgevoelige’ omgeving.
Synoniem en/of alternatief
De Big 5 ofwel 5 persoonlijkheidsfactoren worden vaak geduid met het acroniem OCEAN: Openess, Conscientiousness, Extraversion, Agreeableness en Neuroticism. De BIG 5 is parallel ontstaan maar anno nu wel ‘versmolten’ met het zogenaamde Vijf-Factoren-Model (Five-Factor Model: FFM), welke de 5 factoren met Romijnse cijfers (I, II, III, IV en V) duidt.
Alternatieve modellen over persoonlijkheid(kenmerken) zijn er legio, zoals de MBTI, DISC en de Kleurentest van De Caluwé. Deze zijn eigenlijk enkel inzetbaar als bewustwording van wederzijdse verschillen in persoonlijkheden.
In teamverband hanteert men als alternatief ook vaak de teamrollen van Belbin.
Tot slot: waarom de Big 5 binnen Lean (Six Sigma)?
De (h)erkenning van elkaars kwaliteiten of eigenschappen kan goed helpen voor een gezonde psychologische veiligheid in (project)teams. En dat helpt weer als team om te (helpen) verbeteren binnen organisaties.
Ook kan je met uitkomsten van de Big 5 iemands succes op de werkvloer voorspellen. Verschil in kenmerken kan van (grote) invloed zijn op zowel procesresultaten als klant- en medewerker-tevredenheid.
De eerste 6 drukken van ons naslagwerk bevatten informatie over MBTI en Belbin. Vanaf druk 7 (!) zal de Big 5 ook in ons naslagwerk staan! Zie voor meer informatie over effectief en efficiënter verbeteren ook ons te bestellen naslagwerk of boek: LEAN SIX SIGMA: SAMENZINNIG VERBETEREN.
