Systeemdenken is de holistische kijk op (complexe) situaties, dit betekent dat je oog hebt voor het grotere geheel in plaats van dat een proces bestaat uit losse onderdelen.
De kern van systeemdenken is dat een bepaalde verandering aan een onderdeel of proces invloed heeft op de gehele organisatie of op andere afdelingen.
Denk bijvoorbeeld aan een voetbalteam, vaak zie je dat een elftal met op elke positie een topspeler, niet per definitie kampioen wordt. En waarom zie je soms elftallen met aantoonbaar mindere voetballers juist tot grootste prestaties in staat zijn? Dat is de kracht en de valkuil van het systeem.
Het begrijpen hiervan zal je een nieuw scala aan mogelijkheden geven om je invloed als organisatieverbeteraar te vergroten.
Systeemdenken is dus gezamenlijk goede dingen doen. Het geeft inzicht in hoe entiteiten (personen, afdelingen en organisaties) zich met elkaar verhouden en wat de wederzijdse beïnvloeding is binnen een specifieke situatie, het geeft daardoor een raamwerk om te begrijpen hoe deze entiteiten elkaar ondersteunen.
Het richt zich dus op het geheel en stimuleert het verder kijken dan geïsoleerde aspecten en de complexe dynamiek van interacties te begrijpen.
Als er bijvoorbeeld een verbetering wordt gerealiseerd op de website bij het inschrijfformulier van nieuwe klanten, kan dit voordelig zijn voor het aantal inschrijvingen. Denk bijvoorbeeld aan een verkorting van het formulier wat drempelverlagend werkt voor het versturen van de gegevens.
Maar als bij de financiële afdeling dit zorgt voor uren zoekwerk van bepaalde gegevens, is dit dus een prima verbetering voor de ene afdeling maar geen duurzame verbetering voor de gehele organisatie.
De 5 voordelen van systeem denken
Een team vol individuen van topniveau presteert dus niet automatisch beter als deze niet goed samenwerken en niet op de hoogte zijn hoe bepaalde handelingen zich verhouden tegenover elkaar. Hieronder vind je 5 voordelen van systeemdenken:
- Het vinden van de grondoorzaak: Binnen Lean Six Sigma is het vinden van de grondoorzaak van een probleem belangrijk, de échte reden van jouw probleem kan namelijk ook buiten jouw eigen afdeling liggen. Door met een holistische bril te kijken naar het probleem, kan de grondoorzaak gevonden worden
- Identificeren van patronen: Vaak sluipen onopgemerkt patronen een organisatie binnen, waarbij de geleidelijk een bepaalde werkwijze als vanzelfsprekend wordt beschouwd. Systeemdenken stelt je in staat om deze patronen te ontdekken en te beoordelen.
- Een verbeterde samenwerking: Door rekening te houden met wat de impact van een verandering is op andere processen, wordt er alleen maar gefocust op duurzame verbeteringen die het gehele bedrijf verbeteren.
- Besluitvorming: Systeemdenken helpt bij het nemen van meer geïnformeerde beslissingen door de complexiteit van een situatie te doorgronden. Dit is vooral nuttig in omgevingen waarin beslissingen grote invloed hebben op diverse aspecten.
- Flexibiliteit en Adaptiviteit: Het begrip van de dynamiek van systemen maakt het mogelijk om flexibel te reageren op veranderingen. Systeemdenken helpt organisaties zich aan te passen aan nieuwe omstandigheden en anticipeert op mogelijke gevolgen van beslissingen.
Waarom systeemdenken jouw organisatie kan helpen
Een organisatie is een levend systeem. De complexiteit van dit systeem, met zijn ontelbare variabelen en onderlinge interacties, kan overweldigend zijn. Systemisch denken biedt een holistische kijk op het geheel, waardoor je kunt begrijpen wat er plaatsvindt en hoe dit gebeurt.
Het verschaft inzicht in momenten waarop systemen onder druk komen te staan door veranderingen, en verklaart waarom hardnekkige patronen blijven voortbestaan. Door deze patronen te herkennen en er betekenis aan te geven, kun je doeltreffende interventies toepassen om deze te vervangen door patronen die bijdragen aan de gewenste verandering.
Binnen onze Red Belt training komt dit onderwerp terug. Deze training richt zich op de rode kant van een verbetering en/of verandering en bestaat uit de volgende 4 onderwerpen verdeeld over 8 dagen:
Module 1: Change Visie en Leiderschap
Module 2: Mobiliseren & Commitment
Module 3: Change Coachen
Module 4: Change Monitoring & Borging
