Met de ‘zes denkhoeden’ leer je om je per hoed (rol) te verplaatsen in de denkwijze van anderen die met jouw uitdaging te maken hebben. Dat kan op een aantal manieren.
Doel van de zes denkhoeden
- Een workshop brainstormen tot en met selectie met meerdere rollen invullen
- Vergaderingsonderwerpen in rollen of hoeden indelen
- Gebruik maken van de kracht van ieders rol
Toelichting
Edward de Bono, de man van het begrip ‘ lateraal denken’ , is ook de man achter de ‘zes denkhoeden’.
De hoeden stellen zes verschillende rollen voor:
- De witte hoed staat voor objectiviteit. De drager ervan moet zich bij de feiten en cijfers houden
- De rode hoed staat voor intuïtie en gevoel. De drager reageert emotioneel en hoeft geen redenen te geven voor zijn reactie
- De zwarte hoed is de pessimist. Hij speelt de advocaat van de duivel, en zoekt naar zoveel mogelijk redenen om iets niet te doen
- De gele hoed is de optimist: het zonnetje in huis. Hij ziet alleen de voordelen
- De groene hoed is de creatieveling. Hij mag alles roepen wat in hem opkomt
- De blauwe hoed heeft een afstandelijke, beschouwende rol. Hij beheer(s)t het proces. Meestal dus de Green of Black Belt, of facilitator
De zes denkhoeden aanpak
Er zijn meerdere manieren om zes hoofdrollen in te vullen in een workshop.
Bijvoorbeeld:
Je geeft deelnemers van een sessie allemaal een ‘hoed’ van een andere kleur: wit, rood, zwart, geel, groen en blauw. Je kunt de sessie herhalen door iedereen een andere kleur hoed te geven. Wat gebeurt er dan? Speel dit rollenspel maar eens een keer. Het werpt een verhelderende blik op het probleem en op je eigen rol daarin.
Vaak bereik je in een Improve workshop betere resultaten door de hele groep een hoed te geven van dezelfde kleur.
Dan werk je de sessie bij voorkeur af in deze volgorde:
- Begin met de groene hoed. Iedereen brainstormt vrijelijk over het probleem en draagt zoveel mogelijk oplossingen aan. Die groepeer je vervolgens op basis van samenhang
- Nu krijgt iedereen de gele hoed. Iedereen bedenkt nu zoveel mogelijk voordelen van elke oplossing
- Vervolgens is de zwarte hoed aan de beurt. Iedereen bedenkt bij elke oplossing zoveel mogelijk kritiek. Je zult merken dat dat de meesten heel goed afgaat
- Missen we nog feiten /cijfers om een goede keus te maken? Dan halen we die witte hoed op
- Dan nu: de rode hoed. We gaan stemmen over de aangedragen oplossingen. Je mag je baseren op je onderbuikgevoel
- NB: De blauwe hoed is de hoed van de procesbewaker. In de meeste gevallen dus van de Green Belt, Black Belt maar hier in ieder geval van de facilitator.
- Aan het einde van de workshop kun je een fotoverslag opstellen, en/ of kan een actieplan worden opgesteld voor een vervolg van het traject
Synoniem van de zes denkhoeden
In het Engels: Six Thinking Hats.
Duur van de zes denkhoeden workshops
Wel wat langer dan traditioneel brainstormen, omdat je meerdere rondes hebt. Ga in een normale situatie uit van drie uur.
